หลักสูตรกว้าง

หลักสูตรกว้าง

 

 หลักสูตรแบบหมวดวิชาหรือหลักสูตรแบบกว้าง

            หลักสูตรหมวดวิชาหรือหลักสูตรแบบกว้าง (Broad -Field Curriculum)เป็นหลักสูตรที่พยายามจะแก้ปัญหาต่างๆ ที่เกิดจาหลักสูตรเนื้อหาวิชา ซึ่งขาดการผสมผสานความรู้ เป็นหลักสูตรที่กำหนด เนื้อหาวิชาไว้กว้างๆโดยนำความรู้ในกลุ่มวิชามาผสมผสานเป็นหมวดเดียวกันประเทศไทยได้นำหลักสูตรแบบหมวดวิชามาใช้เป็นครั้งแรกใน พ.ศ. 2503 โดยเรียงลำดับเนื้อหาต่าง ๆ ที่มีความคล้ายคลึงกันเข้าไว้ในหลักสูตร และให้ชื่อวิชาเสียใหม่ให้มีความหมายกว้าง ครอบคลุมวิชาที่นำมาเรียงลำดับไว้(ธำรง บัวศรี, 2542:182)1.แนวคิดของหลักสูตรหมวดวิชาการจัดหลักสูตรแบบหมวดวิชา เกิดจากแนวคิดที่ว่า วิชาแต่ละวิชาจะช่วยส่งเสริมการเรียนในวิชาอื่นๆ หรืออาจกล่าวได้ว่าวิชาแต่ละวิชามีคุณค่าต่อกัน บุคคลที่เข้ามาศึกษาหาความรู้นั้นควรจะได้รับรู้วิชาต่างๆ ที่หลากหลาย และสามารถนำวิชาเหล่านั้นมาประสานสัมพันธ์กันในการนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ทั้งนี้เพราะในชีวิตจริงของคนเรานั้นมิได้ใช้ความรู้จากวิชาใดวิชาหนึ่งโดยเฉพาะ แต่จะใช้ความรู้หลายๆ ด้านผสมกลมกลืนกันไป ดังนั้นการที่จะให้ผู้เรียนนำความรู้ไปใช้ในชีวิตจริงจะต้องให้ผู้เรียนได้รับประสบการณ์ต่างๆ ที่เกิดจากการประสานสัมพันธ์ความรู้ในวิชาต่างๆ เข้าด้วยกัน การจัดหลักสูตรแบบหมวดวิชาจึงได้เกิดขึ้น

            2.ลักษณะของหลักสูตรหมวดวิชา

จากแนวคิดในการจัดหลักสูตรหมวดวิชาดังได้กล่าวแล้ว ส่งผลให้หลักสูตรหมวดวิชานี้มีจุดเน้นที่การสัมพันธ์วิชาต่างๆ และเป็นการจัดความรู้เพื่อให้เรียนสะดวกขึ้น มีขอบข่ายกว้างขวางครอบคลุมมากขึ้น ซึ่งสามารถสรุปเป็นลักษณะสำคัญของหลักสูตรหมวดวิชาได้ดังนี้

            2.1 เป็นหลักสูตรที่ยังคงเน้นความรู้เป็นสำคัญ รวมทั้งการเน้นการถ่ายทอดความรู้เพื่อพัฒนาสติปัญญาของผู้เรียน

            2.2 จุดหมายของหลักสูตรมีขอบข่ายครอบคลุมไปถึงพื้นฐานของการดำเนินชีวิต ตัวอย่างเช่น ในหลักสูตรประถมศึกษา พ.ศ.2503ซึ่งเป็นหลักสูตรในลักษณะหลักสูตรหมวดวิชาได้กำหนดสาระให้ครอบคลุมการฝึกอบรมเพื่อให้นำไปสู่คุณลักษณะที่เกี่ยวกับการตระหนักในตนเอง การมีมนุษยสัมพันธ์ ความสามารถในการครองชีพ และความรับผิดชอบตามหน้าที่พลเมือง เป็นต้น

            2.3 จุดประสงค์ของแต่ละหมวดวิชา เป็นจุดประสงค์ร่วมกันของวิชา

ต่างๆ ที่นำมารวมกันไว้ ตัวอย่างเช่น ในหมวดวิชาสังคมศึกษาของหลักสูตรประถมศึกษา พ.ศ. 2503ซึ่งประกอบด้วยวิชาศีลธรรม หน้าที่พลเมือง ภูมิศาสตร์และประวัติศาสตร์ ได้กำหนดจุดประสงค์ของหมวดวิชาให้ครอบคลุมวิชาทั้ง 4วิชาดังตัวอย่างจุดมุ่งหมายในข้อ 2คือ“ให้เด็กมีความรู้และรู้สึกซาบซึ้งในความเป็นมาในทางการเมืองของสังคมและทางวัฒนธรรม ซึ่งได้สร้างสมกันมาตามประวัติศาสตร์” เป็นต้น

            2.4 โครงสร้างของหลักสูตร มีลักษณะเป็นการนำเนื้อหาของแต่ละวิชาซึ่งได้เลือกสรรแล้วมาเรียงลำดับกันโดยไม่มีการผสมผสานแต่อย่างใด

            2. 5การจัดการเรียนการสอนยังคงเน้นครูเป็นศูนย์กลาง

            2.6 การวัดผลและประเมินผล เป็นการวัดด้านสติปัญญาความรู้ และความจำ

            3.ข้อดีของหลักสูตรหมวดวิชา หลักสูตรหมวดวิชามีข้อดีดังนี้

3.1 การจัดกลุ่มวิชามีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันมากขึ้นและเนื้อหาวิชากว้างขวางมากขึ้น

3.2 เป็นหลักสูตรที่ส่งเสริมให้มีการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้อย่างกว้างขวาง เป็นการเอื้ออำนวยต่อการจัดกิจกรรมที่มีประโยชน์ในชีวิตประจำวัน

3.3 หลักสูตรมีความคล่องตัวมากยิ่งขึ้นเพราะไม่ต้องใช้ครูผู้สอนหลายคนในรายวิชาย่อยๆ

3.4 ผู้สอนมีเสรีภาพในการสอนสามารถเลือกเนื้อหาวิชาที่มีความเกี่ยวข้องกัน

สอนด้วยกัน

3.5 การเรียนการสอนเป็นไปตามหลักธรรมชาติและถูกต้องตามหลักการ มากขึ้น

            4.ข้อจำกัดของหลักสูตรหมวดวิชา หลักสูตรหมวดวิชามีข้อจำกัดดังนี้

4.1 การผสมผสานเนื้อหาวิชาทำได้ยาก ดังนั้นในการสอนผู้สอนจึงมีแนวโน้มที่จะ

รักษาเอกลักษณ์ของแต่ละวิชาไว้ ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างวิชาขาดหายไป

4.2 ความรู้ที่ผู้เรียนได้รับไม่เป็นระเบียบเท่าที่ควรผู้เรียนไม่เกิดการเรียนรู้เนื้อหาวิชา

อย่างลึกซึ้ง

4.3 ความมุ่งหมายของหลักสูตรยังคงเน้นทางด้านวิชาการมากเกินไป ทำให้ผู้เรียน

ขาดการพัฒนาในด้านอื่น ๆ

4.4 การสอนอาจไม่บรรลุจุดประสงค์เพราะผู้สอนต้องสอนหลายวิชาในขณะเดียวกัน

4.5 เนื่องจากหลักสูตรครอบคลุมวิชาต่างๆ หลายวิชา ผู้สอนอาจสอนไม่ได้ดี

เท่าที่ควร เพราะขาดความรู้ในบางวิชา อีกทั้งในการเตรียมการสอนจะต้องใช้เวลามาก